Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2013

Σκέψεις και συμπεράσματα για τις ελλείψεις προσωπικού στο ΕΚΠΑ βάσει των εκθέσεων αξιολόγησης του ιδρύματος


Του Κωνσταντίνου Μπουρλετίδη

Συντονιστή ΜΟΔΙΠ ΕΚΠΑ
Εισήγηση στην Ημερίδα της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

       ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ξεκίνησε την εκπόνηση μελετών και εκθέσεων που αναδεικνύουν προβλήματα των τμημάτων και των υπηρεσιών του ιδρύματος, όπως αυτά αποτυπώνονται στις εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης και τα πορίσματα των εξωτερικών αξιολογητών.
Την επεξεργασία και παρουσίαση των στοιχείων, την αποτύπωση των προβλημάτων, τη διατύπωση προτάσεων για βελτίωση αναλαμβάνουν τα στελέχη της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας του ΕΚΠΑ, έχοντας μελετήσει πάνω από 10.000 σελίδες υλικού εκθέσεων των τμημάτων αλλά και στοιχεία και μελέτες που αφορούν καλές πρακτικές σε άλλα Πανεπιστήμια εντός και εκτός Ελλάδος
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αναδείχτηκαν μέσα από το διαδικασία της αυτοαξιολόγησης είναι η έλλειψη προσωπικού για την αποτελεσματική υλοποίηση του διδακτικού, ερευνητικού και διοικητικού έργου που επιτελείται στο Πανεπιστήμιο
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης  μελέτης παρουσιάζονται αυτούσια ανά τμήμα τα ευρήματα για την έλλειψη προσωπικού (διοικητικού, τεχνικού, διδακτικού), όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί στις εκθέσεις εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης την περίοδο 2008-2012. Παρά το διαφορετικό επιστημονικό αντικείμενο, την υλοποίηση ή όχι εργαστηριακών και τεχνικών μαθημάτων, το διαφορετικό είδος έρευνας (θεωρητική, εργαστηριακή) κοινός τόπος φαίνεται να είναι η έλλειψη επαρκούς διοικητικού και τεχνικού προσωπικού για την υλοποίηση του έργου των τμημάτων.
2.      ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ
Οι ελλείψεις διοικητικού και τεχνικού προσωπικού που παρατηρείται στα τμήματα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών οδηγεί στην αδυναμία παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών σε ορισμένες υπηρεσίες και τομείς. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα καταγράφεται και από τους εξωτερικούς επιθεωρητές ότι ο ηρωισμός και η υπερπροσπάθεια του υπάρχοντος προσωπικού καλύπτει σε ένα βαθμό τα κενά. Σε κάποιες περιπτώσεις η απομάκρυνση έστω και για λίγες μέρες ενός υπαλλήλου θα μπορούσε να διαταράξει την ομαλή παροχή υπηρεσιών προς τους επωφελούμενους.
Οι εξωτερικοί αξιολογητές εντοπίζουν ότι αυξάνεται δυσανάλογα ο αριθμός των εισερχόμενων φοιτητών στα τμήματα σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες εξυπηρέτησης. Εντοπίζεται στις εκθέσεις και επιβεβαιώνεται από τις διαπιστώσεις των εξωτερικών αξιολογητών, η μη συμβολή των τμημάτων στη διαμόρφωση των εισακτέων τους κάθε χρόνο. Τα Τμήματα δεν έχουν καμία δικαιοδοσία στη διαδικασία επιλογής των φοιτητών τους, ούτε στον αριθμό των εισαχθέντων φοιτητών. Θεωρητικά, υπάρχει ένας συγκεκριμένος αριθμός νέων φοιτητών που εισάγονται κάθε χρόνο, και στον αριθμό αυτό βασίζεται ο προϋπολογισμός του εκάστοτε Τμήματος. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός υπερδιπλασιάζεται λίγους μήνες αργότερα, όταν φοιτητές από περιφερειακά Πανεπιστήμια, συνήθως με πολύ χαμηλότερα ακαδημαϊκά προσόντα, μεταφέρονται στην Αθήνα, εκμεταλλευόμενοι την ισχύουσα νομοθεσία. Το Υπουργείο Παιδείας αποφασίζει μάλλον αυθαίρετα και όχι στη βάση των πραγματικών δυνατοτήτων, σε επίπεδο υποδομής, των τμημάτων επιβαρύνοντας δυσανάλογα το διοικητικό, διδακτικό και τεχνικό έργο. (ειδικά σε αυτά που υπάρχουν εργαστήρια και ασκήσεις στο ύπαιθρο).
Στις περισσότερες γραμματείες ένας μονοψήφιος αριθμός υπαλλήλων θα πρέπει να εξυπηρετήσει μερικές χιλιάδες φοιτητών. Οι ίδιοι υπάλληλοι θα πρέπει να συμβάλλουν στην υλοποίηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων που θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο ΕΚΠΑ δεν έχουν ακόμα μηχανογραφηθεί με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται περισσότερο το έργο των διοικητικών υπαλλήλων.


Αυξάνεται όλο και περισσότερο το έργο των διοικητικών υπαλλήλων λόγω της επιφόρτισης του με νέες όλο και πιο σύνθετες δραστηριότητες (σύστημα διανομής συγγραμμάτων ΕΥΔΟΞΟΣ, ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ΜΟΔΙΠ –ΑΔΙΠ, συλλογή και αποστολή στοιχείων για το Υπουργείο Παιδείας, της αλλαγής σύνθεσης των εκλεκτορικών σωμάτων, με την προώθηση εξωτερικών εκλεκτόρων από άλλα ελληνικά πανεπιστήμια και την ανάλογη γραμματειακή υποστήριξη, ηλεκτρονική υποστήριξη βιβλιοθηκών κ.α)
Ένας σημαντικός αριθμός υπαλλήλων του διοικητικού προσωπικού λόγω εξειδικευμένων γνώσεων και σπουδών συμβάλλει στην υλοποίηση μαθημάτων, εργαστηριακών δραστηριοτήτων υποκαθιστώντας την έλλειψη διδακτικού προσωπικού. Έτσι δεν παρέχουν διοικητικό έργο αλλά επιστημονικό κάτι που δεν καταγράφεται.
Επίσης η ανάλωση του περιορισμένου διοικητικού προσωπικού σε δουλειές ρουτίνας δεν επιτρέπει την αξιοποίηση τους σε στρατηγικής σημασίας θέματα, όπως η προώθηση προγραμμάτων διασύνδεσης με την αγορά, ανταλλαγής φοιτητών ERASMUS,  ενίσχυση υφιστάμενων συνεργασιών και δημιουργία νέων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφεται ότι το διοικητικό προσωπικό δεν είναι εκπαιδευμένο ή εξειδικευμένο σε νέες τεχνολογίες ή σε νέα καθήκοντα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις.
Επάρκεια υπαλληλικού προσωπικού δεν σημαίνει πλεόνασμα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων απλά ανταποκρίνεται το διοικητικό προσωπικό οριακά στις όλο και αυξημένες υποχρεώσεις που προκύπτουν από την ανάθεση όλο και νέων καθηκόντων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τομείς που επηρεάζονται και υπηρεσίες που δεν μπορούν να παρασχεθούν σωστά λόγω της έλλειψης διοικητικού προσωπικού στο ΕΚΠΑ:
1.      Υπάρχουν περιπτώσεις ανυπαρξίας διοικητικής υποστήριξης της Διεύθυνσης κάποιων κλινικών.
2.      Μικρή αναλογία Διοικητικού/Τεχνικού Προσωπικού με αποτέλεσμα δραστηριότητες όπως συντήρηση και καθαρισμός οργάνων, παρακολούθηση έργων, ενημέρωση βιβλιοθήκης κ.α να γίνεται από μέλη ΔΕΟ εις βάρος του διδακτικού και ερευνητικού τους έργου.
3.      Χρησιμοποιούνται ΕΤΕΠ και ΙΔΑΧ Τεχνικού για την κάλυψη αναγκών διοικητικής υποστήριξης.
4.      Η διοικητική υποστήριξη ολοκληρώνεται λόγω του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα το μεσημέρι αλλά τα μαθήματα πολλές φορές τελειώνουν το βράδυ.
5.      Πολλά εργαστήρια δεν έχουν το κατάλληλο προσωπικό.
6.      Το έργο των διοικητικών υπηρεσιών ενός μεγάλου τμήματος είναι εξαιρετικά βαρύ για το μικρό αριθμό διοικητικών υπαλλήλων που διαθέτει σε σύγκριση με πολλά μικρά τμήματα ειδικά σε περιφερειακά Πανεπιστήμια.
7.      Σε μικρά τμήματα με 1-2 μέλη διοικητικού ο όγκος δουλειάς είναι τεράστιος διότι αυτά τα δύο άτομα μπορεί να χρειάζεται να εξυπηρετήσουν πάνω από 2000 προπτυχιακούς φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, εξελίξεις μελών ΔΕΠ, προετοιμασία εγγράφων και βεβαιώσεων κλπ.
8.      Σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει τεχνικό προσωπικό με αποτέλεσμα συχνές βλάβες και φθορές υλικών και υποδομών.
9.      Σημαντικές υπηρεσίες και τομείς των τμημάτων (εργαστήρια, βιβλιοθήκες, γραφεία πρακτικής άσκησης κ.α) είναι υποστελεχωμένα και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των φοιτητών και των μελών ΔΕΠ.
10.  Σε πολλές βιβλιοθήκες λόγω του περιορισμένου αριθμού βιβλιοθηκονόμων οι βιβλιοθήκες κλείνουν στις 4 το μεσημέρι και δεν υπάρχει επόμενη βάρδια.
11.  Δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό αμιγώς για τα μεταπτυχιακά προγράμματα.
12.  Απουσίες υπαλλήλων (πχ άδεια λοχείας), περικόπτουν δραστικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
13.  Αδυναμία προώθησης εκπαιδευτικού, ερευνητικού έργου καθώς και οργάνωσης κοινωνικών και πολιτιστικών δράσεων ελλείψεως διοικητικού προσωπικού.
14.  Η απουσία ,μόνιμου εξειδικευμένου διοικητικού προσωπικού οδηγεί στην μη αποτελεσματική υλοποίηση προγραμμάτων όπως η πρακτική άσκηση , τα οποία υλοποιούνται από συμβασιούχους ορισμένου χρόνου. Με την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης του προγράμματος αυτοί αποχωρούν και υπάρχει απώλεια τεχνογνωσίας.
15.  Το πρόβλημα έλλειψης διοικητικού προσωπικού επιτείνεται σε ορισμένα τμήματα που κάλυπταν ανάγκες μέσα από την απόσπαση υπαλλήλων από άλλες υπηρεσίες του δημοσίου (πχ καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Η ουσιαστική κατάργηση των αποσπάσεων και η επιστροφή αυτών των υπαλλήλων στις οργανικές τους θέσεις επιτείνει ακόμη περισσότερο τα προβλήματα παροχής διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης στο ΕΚΠΑ.

  Προτάσεις Βελτίωσης
(α) Χαρτογράφηση Ελλείψεων: Το πρώτο σημαντικό βήμα που θα πρέπει να γίνει είναι η χαρτογράφηση (mapping) των ελλείψεων σε κάθε τμήμα σε διοικητικό, διδακτικό και τεχνικό προσωπικό. Εκτός από τον αριθμό ατόμων θα πρέπει να αποτυπώνονται τα καθήκοντα και οι εργασίες που θα πρέπει να επιτελέσουν, εάν πρόκειται για διοικητικό τεχνικό προσωπικό ή τα μαθήματα που θα πρέπει να διδάξουν εάν πρόκειται για εκπαιδευτικό προσωπικό. Παράλληλα θα πρέπει να υπάρχει μια ανάλυση από την πλευρά του τμήματος που να αποδεικνύει το πώς η κάλυψη των ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό θα διορθώσει αδυναμίες παροχής εκπαιδευτικού, ερευνητικού και διοικητικού έργου.  Η διοίκηση θα συγκεντρώσει τις ελλείψεις και θα συντάξει έναν συνολικό πίνακα με τον αριθμό, τις απαιτούμενες ειδικότητες, τα τμήματα  και τις εργασίες – καθήκοντα του προσωπικού.

(β) Αναζήτηση Προσωπικού: Η διοίκηση του Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης θα προκηρύξει τις θέσεις που λείπουν με κύριο στόχο την κάλυψη τους από προσωπικό που βρίσκεται σε καθεστώς διαθεσιμότητας –κινητικότητας. (π.χ προσωπικό Υπουργείων, ΟΤΑ, Ολυμπιακής , ΟΣΕ).
(γ) Αξιοποίηση των προγραμμάτων πρακτικής άσκησης: Σε συνεργασία με τη διαχειριστική αρχή του Υπουργείου Παιδείας και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση, η Δομή Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας και το Γραφείο Πρακτικής Άσκησης του ΕΚΠΑ θα πρέπει να επιδιώξει ώστε ένα μέρος των φοιτητών που επιθυμεί να κάνει πρακτική άσκηση θα μπορεί να την πραγματοποιήσει στις διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου, στην βιβλιοθήκη, την γραμματεία ή το εργαστήριο ενός τμήματος.

(δ) Πρόγραμμα Επανεκπαίδευσης Ανθρώπινου Δυναμικού: Θα πρέπει να οργανωθούν δράσεις επιμόρφωσης και κατάρτισης του διοικητικού προσωπικού είτε σε εξειδικευμένα θέματα και εργασίες που αφορούν την εκτέλεση των καθηκόντων του (π.χ ένα εξειδικευμένο λογισμικό που χρησιμοποιείται από τους βιβλιοθηκονόμους στη διαχείριση βιβλιοθηκών), είτε οριζόντιες δεξιότητες που αφορούν την γενικότερη απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων σε θέματα διοίκησης.
Στην επανεκπαίδευση του προσωπικού θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το πλήθος των σεμιναρίων εξ αποστάσεως e-Learning επιμόρφωσης του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης του ΕΚΠΑ, αλλά και πρωτοβουλίες υπηρεσιών και τμημάτων που έχουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία. Έτσι για παράδειγμα η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας του ΕΚΠΑ έχει δημιουργήσει το επιμορφωτικό σεμινάριο «Αξιολόγηση και Διασφάλιση Ποιότητας στην Εκπαίδευση» , διάρκειας 35 ωρών, ειδικά για στελέχη και διοικητικούς υπαλλήλους του Πανεπιστημίου, όπου βασικός στόχος είναι η εκπαίδευση στις διαδικασίες αξιολόγησης και ποιότητας που εφαρμόζονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα τρέχει και η ενδουπηρεσιακή επιμόρφωση των γραμματειών του Πανεπιστημίου στην χρήση του Πληροφοριακού συστήματος τςη ΜΟΔΙΠ ΕΚΠΑ.

(ε) Καλύτερη Αξιοποίηση Διοικητικού Προσωπικού

Θα πρέπει να αξιοποιηθούν στην έρευνα και τη διδασκαλία, μέλη του Διοικητικού Προσωπικού (ΙΔΑΧ) με αυξημένα προσόντα (κάτοχοι, μεταπτυχιακών, διδακτορικού), οι οποίοι λόγω της σύμβασης τους απασχολούνται σε χαμηλού ενδιαφέροντος και γραφειοκρατικού τύπου δραστηριότητες. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Συμμετοχή στο 5ο Φεστιβάλ Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας GRBossible, που διοργανώνει για πέμπτη χρονιά το skywalker.gr

  Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή η συμμετοχή μου στο 5 ο Φεστιβάλ Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας GRBossible , που διοργανώνει για πέμπτη χρον...