Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Επιχειρηματικότητα και Κοινωνική Κουλτούρα

Η επιχειρηματική ευκαιρία ή η επιχειρηματικότητα ευκαιρίας  μπορεί να προέλθει από τη δυνατότητα να ικανοποιηθεί μια ανάγκη της αγοράς με ένα νέο προϊόν ή από τη δυνατότητα δημιουργικού συνδυασμού υποαπασχολούμενων πόρων, ώστε να παραχθεί ένα καλύτερο προϊόν, το οποίο και αυτό καλύπτει μία ανάγκη της αγοράς (Ardichvili, Cardoso και Ray, 2003). Η ικανότητα του εντοπισμού των επιχειρηματικών ευκαιριών, μέσα από τη νοητική διαδικασία αναγνώρισης της ευκαιρίας, τη διευκρίνιση του ρόλου των επιχειρηματικών δικτύων, την αξιοποίηση της προηγούμενης γνώσης του επιχειρηματία και τη δυνατότητα επίτευξης κέρδους, μπορεί να οδηγήσει τον επίδοξο δημιουργό μιας μικρομεσαίας επιχείρησης στον απαραίτητο προβληματισμό σχετικά με το πώς θα δημιουργήσει τη δική του επιχειρηματική ευκαιρία (Christensen, Madsen και Peterson, 1989).

Αρκετές θεωρητικές προσεγγίσεις διαφοροποιούνται απέναντι στην λογική ότι οι επιχειρηματίες ξεκινούν μια επιχειρηματική δραστηριότητα με κίνητρο μόνο την επιβίωση ή την επιχειρηματική ευκαιρία. Πιο συγκεκριμένα από την ανάλυση της θεωρίας των πολιτιστικών επιχειρηματικών χαρακτηριστικών[i] (Bauhn C. & Neupert K., 2003) και των επιχειρηματικών κινήτρων[ii] (Shane, Locke and Collins, 2003), τεκμαίρεται ότι τα κίνητρα ανάληψης μιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας είναι μια σύνθετη εικόνα που περιλαμβάνει ζητήματα ανάληψης κινδύνων, δημιουργικότητας, ώθησης ατομικής αποδοτικότητας κ.λπ.

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων παίζει η «κουλτούρα» μιας κοινωνίας στο πλαίσιο της οποίας αναπτύσσεται η επιχειρηματική δράση. Η έννοια της «κουλτούρας» ορίζεται σαν το σύνολο των πεποιθήσεων και των αξιών που μοιράζονται τα μέλη της κοινωνίας, αλλά και οι αναμενόμενες–προσδοκώμενες συμπεριφορές των μελών της απέναντι σε οτιδήποτε αφορά την κοινωνία και απαιτεί μια στάση από τα μέλη της (Hayton, George, Zahra 2002, Herbig 1994, Hofstede 1980).



Οι πολιτιστικές αξίες κάθε κοινωνίας προσδιορίζουν και το βαθμό στον οποίο η επιχειρηματικότητα, η επιχειρηματική συμπεριφορά και οι εκφάνσεις της είναι αποδεκτές και επιθυμητές από τη συγκεκριμένη κοινωνία. Εάν οι αξίες και η κουλτούρα της συγκεκριμένης κοινωνίας αποδέχονται και τοποθετούν ψηλά την επιχειρηματική συμπεριφορά και τα συστατικά της όπως η ανάληψη κινδύνου και ανεξαρτησία, το κέρδος κ.λπ., τότε προωθείται η ανάπτυξη και η εισαγωγή καινοτομιών στην επιχειρηματική δράση. Αντίθετα μπορεί να επικρατούν κοινωνικές αξίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από συγκεντρωτισμό ή αποφυγή της αβεβαιότητας (uncertainty avoidance) (Hayton, George, Zahra 2002, Herbig & Miller 1992, Herbig 1994, Hofstede 1980), οι οποίες βέβαια δεν προωθούν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Σημαντικές ερευνητικές εργασίες συνδέουν την επίδραση της εθνικής κουλτούρας με την επιχειρηματικότητα (Davidsson & Wiklund 1997, Davidson 1995, Shane 1993, Shane 1992), τη σχέση της κουλτούρας μιας κοινωνίας και της επιχειρηματικής συμπεριφοράς (Thomas & Mueller 2000, Mitchell, Smith, Seawright & Morse 2000, Sheinberg & Macmillan 1988) και, τέλος, την επίδραση της κουλτούρας στην εταιρική επιχειρηματικότητα (Shane 1994a, Shane 1994b, Shane & Venkateraman 1996, Makino & Neupert 2000, Steensma, Marino & Weaver 2000).

Σε κοινωνίες όπου οι πολιτιστικές αξίες και η κουλτούρα είναι θετικές απέναντι στην επιχειρηματικότητα υπάρχει η απαίτηση από το εκπαιδευτικό σύστημα να προωθήσει προγράμματα σπουδών στην επιχειρηματικότητα που θα παρέχουν στους νέους τις κατάλληλες γνώσεις (Shane, Locke, Collins 2003). Η Marilyn Kourilsky (1995) σε μια μελέτη–έρευνα μεταξύ των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες διαπίστωσε ότι, ενώ 7 στους 10 μαθητές επιθυμούν μετά το σχολείο να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση, το 77% αυτών θεωρεί ότι οι γνώσεις που έχουν λάβει από το σχολικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι επαρκείς για ένα τέτοιο εγχείρημα και ζητούν περισσότερα μαθήματα επιχειρηματικότητας στα προγράμματα σπουδών.

Ανάλογα συμπεράσματα παρουσιάζει η μελέτη των Solomon, Sally, Tarabishy (2002), η οποία καταγράφει μια μικρή αύξηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης στην επιχειρηματικότητα ως αποτέλεσμα των πιέσεων που ασκεί η αμερικανική κοινωνία, η οποία χαρακτηρίζεται από επιχειρηματική κουλτούρα.

Οι παρεμβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν περιορίζονται μόνο στην εισαγωγή μαθημάτων επιχειρηματικότητας, αλλά και στην υιοθέτηση μιας σειράς καλών πρακτικών που ενισχύουν και τονώνουν την εικόνα που έχει μια κοινωνία για την επιχειρηματικότητα (Baughn & Neupert, 2003). Όλες αυτές οι κινήσεις στόχο έχουν να αλλάξουν την οπτική, την αντίληψη που έχει μια κοινωνία για την επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «επιχειρηματική κουλτούρα» (Peterman & Kennedy 2003).

Σε αντίθεση με την πρόθεση ανάπτυξης της επιχειρηματικής κουλτούρας που πρέπει να εκτείνεται μάλιστα σε όλο το φάσμα των κοινωνικών δραστηριοτήτων, υπάρχει το πρότυπο της δημιουργίας άμεσων προϋποθέσεων για την επιχειρηματικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.  (π.χ νεανική επιχειρηματικότητα, γυναικεία επιχειρηματικότητα κ.α).

Η υπερβολή στην ενίσχυση των προγραμμάτων αυτών αγνοεί τρία γεγονότα:

(α) Υπάρχει ο κίνδυνος της απογοήτευσης παρά της ενθάρρυνσης. Ο κίνδυνος μπορεί να προέρχεται από καταστάσεις που δεν έχουν καμία σχέση με το υπό ανάπτυξη αντικείμενο (φόρτος μαθημάτων, ιστορικό οικογένειας κ.λπ.). (β) Υπάρχει ο κίνδυνος της εξιδανίκευσης, λόγω του ότι στις νεαρότερες ηλικίες αναγκαστικά αγνοούνται πραγματικά ζητήματα που είναι δύσκολα κατανοητά (κίνδυνος, αβεβαιότητα κ.λπ.). (γ) Εάν δεν προηγηθεί η καλλιέργεια της επιχειρηματικής κουλτούρας σε όλη της την έκταση (π.χ. ο ρόλος της καινοτομίας κ.λπ.), το πιο πιθανό είναι ότι οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες των νέων θα βρίσκονται σε μια προέκταση του υπάρχοντος παραγωγικού προτύπου, αφού όλες οι επινοήσεις θα έχουν συνηθισμένο χαρακτήρα και θα αποτελούν μια «προς τα πίσω» ερμηνεία των υπαρχουσών ευκαιριών (Yu, 2001).




[i] Cultural entrepreneurial characteristics.
[ii] Entrepreneurial motives.

3 σχόλια:

  1. Εξαιρετικό άρθρο για την επιχειρηματική κουλτούρα. Όταν θεωρούμε ότι το μόνο εργαλείο για τη δημιουργία της επιχειρηματικής κουλτούρας στην Ελλάδα είναι η εισαγωγή συναφών μαθημάτων για την επιχειρηματικότητα στα σχολεία (ΑΟΔΕ, ΑΟΘ), είμαστε σε λάθος κατεύθυνση. Σε ευρωπαϊκές χώρες όπως Φινλανδία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, η δημιουργία επιχειρηματικής κουλτούρας περνάει μέσα από τα σχολεία με κεντρικό άξονα τη συνεργασία μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων, τοπικής κοινωνίας, τοπικών επιχειρήσεων και αρμόδιων φορέων. Η διάχυση της κουλτούρας αυτής σε όλα τα επίπεδα πραγματοποιείται με καινοτόμες εκπαιδευτικές δράσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα. Δυστυχώς, η Ελλάδα έχει πολύ δρόμο να διανύσει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σόνια μου σ ευχαριστώ για το σχόλιο σου..Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα είναι προσανατολισμένο στο "How to take a job" και όχι στο "How to make a Job".Η επιχειρηματικότητα ουδέποτε προβλήθηκε στο πλαίσιο του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού ως εναλλακτική επαγγελματική επιλογή των αποφοίτων του ελληνικού σχολείου. Ανέκαθεν υπήρχαν ιδεολογικού χαρακτήρα αντιρρήσεις για την εισαγωγή μαθημάτων και δραστηριοτήτων επιχειρηματικότητας με το σκεπτικό της κρυφής εισαγωγής του νεοκλασικού μοντέλου στην εκπαίδευση καθώς και εννοιών όπως αυτή του κέρδους αλλά και τη σύνδεση του σχολείου με την έννοια της αγοράς και των επιχειρήσεων που θεωρείτο κατακριτέο..Εξαίρεση αποτελούσε η δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση στην οποία την περίοδο 2000-2008 υλοποιήθηκαν πολλά και σημαντικά προγράμματα μέσω Γ ΚΠΣ..(Εικονικές Επιχειρήσεις, Θερινά Σχολεία επιχειρηματικότητας, εκπαιδευτικές επισκέψεις μαθητών ΤΕΕ σε επιχειρήσεις κ.α)

      Διαγραφή
  2. Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα είναι προσανατολισμένο στο "How to take a job" και όχι στο "How to make a Job". Θεωρώ πως η πιο σημαντική σου φράση είναι αυτή. Είναι πάρα πολύ δύσκολο εώς αδύνατο ναλλάξει ευτό στην Ελλάδα καθώς τροφοδοτείται έντονα και από το οικογενειακό περιβάλλον. Επίσης όπως έχεις αναφέρει επιχειρείν σημαίνει δημιουργία, ικανότητες, και πολλά άλλα. Μόνο που εδώ στην Ελλάδα επιβραβεύεται το "βόλεμα", η απραξία.....
    Υπέροχο το άρθρο σου
    Σοφία Π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Συμμετοχή στο 5ο Φεστιβάλ Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας GRBossible, που διοργανώνει για πέμπτη χρονιά το skywalker.gr

  Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή η συμμετοχή μου στο 5 ο Φεστιβάλ Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας GRBossible , που διοργανώνει για πέμπτη χρον...