Ουδείς αμφιβάλλει ότι το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το πλέον πολύτιμο «περιουσιακό» στοιχείο ενός σύγχρονου οργανισμού, δημόσιου ή ιδιωτικού. Τα στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία και επιτυχία του φορέα στον οποίο εργάζονται. Ιδιαίτερα εκείνα τα στελέχη που δείχνουν αφοσίωση στους στόχους του εργασιακού τους φορέα, προσήλωση στα εργασιακά τους καθήκοντα, παίρνουν πρωτοβουλίες, αναλαμβάνουν ευθύνες, μπαίνουν μπροστά στα δύσκολα λειτουργώντας σε αρκετές περιπτώσεις ως trouble solvers, και γενικά μεταδίδουν την αίσθηση ότι η εργασία τους αποτελεί μία πολύ σημαντική προτεραιότητα στη ζωή τους η οποία δεν τελειώνει με το πέρας του ωραρίου.
Στον αντίποδα των «αφοσιωμένων»
φαίνεται να βρίσκονται εκείνα τα στελέχη που επικεντρώνουν στη δική τους «ατζέντα», στο
δικό τους προσωπικό πλάνο για ανάπτυξη καριέρας. Είναι τα άτομα που δουλεύουν
περισσότερο για τον εαυτό τους παρότι τα αποτελέσματα της δουλειάς τους σε
αρκετές περιπτώσεις ωφελούν τον οργανισμό ή την επιχείρηση στην οποία ανήκουν,
και ευθυγραμμίζονται με τον σκοπό και τους στόχους του. Έχουν προσωπική
στρατηγική, σχέδιο δράσης και οδικό χάρτη καριέρας, με τους οργανισμούς και
επιχειρήσεις στους οποίους απασχολούνται να αποτελούν τους ενδιάμεσους σταθμούς
στην πορεία που αποτυπώνει ο χάρτης. Επενδύουν σε δεξιότητες, δίκτυα και
ευκαιρίες που εξυπηρετούν πρωτίστως τα δικά τους επαγγελματικά συμφέροντα.
Μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποδοτικοί και να φέρουν καινοτόμες ιδέες, αλλά η
βασική τους κινητήριος δύναμη είναι η προσωπική εξέλιξη και αναγνώριση. Έτσι
σε μία κρίσιμη στιγμή θα βάλουν μπροστά
τα δικά τους θέλω, συχνά θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τις ανάγκες και τις
προτεραιότητες του οργανισμού ή της επιχείρησης που εργάζονται και θα λάβουν
αποφάσεις με γνώμονα αποκλειστικά το
δικό τους όφελος.
Είναι τόσο αρνητική αυτή η προσωπική θεώρηση και στόχευση της
επαγγελματικής εξέλιξης από τους εργαζόμενους και τα στελέχη? Δανειζόμενοι τη
φράση ενός σημαντικού διανοητή της Διοίκησης Επιχειρήσεων του Alvin Toffler,
«Αν δεν έχεις στρατηγική τότε... Θα γίνεις μέρος της στρατηγικής κάποιου
άλλου».
Η προσέγγιση αυτή μπορεί να έχει θετικές και αρνητικές
συνέπειες. Από τη μία πλευρά, τα άτομα με προσωπική στρατηγική επενδύουν στην
προσωπική τους ανάπτυξη και εικόνα, συχνά φέρνουν στον οργανισμό νέες ιδέες και
υψηλή απόδοση και αποτελεσματικότητα. Είναι φιλόδοξα, έχουν σαφή στόχο και
προσφέρουν πρωτοποριακές λύσεις. Επιπλέον, η επιθυμία τους για εξέλιξη μπορεί
να δημιουργήσει ένα δυναμικό περιβάλλον, καθώς συχνά παρακινούν τους
συναδέλφους τους να αποδίδουν καλύτερα.
Από την άλλη πλευρά, αυτή η στάση μπορεί να προκαλέσει
ρήγματα στη συνοχή και τη συνεργασία εντός του οργανισμού. Όταν τα προσωπικά
συμφέροντα έρχονται σε αντίθεση με τις ανάγκες του φορέα, μπορεί να οδηγήσουν
σε καταστάσεις όπου το συλλογικό καλό θυσιάζεται. Σε περιπτώσεις κρίσεων ή
στρατηγικών αποφάσεων, η προτεραιοποίηση των προσωπικών στόχων μπορεί να
υπονομεύσει την αξιοπιστία και τη βιωσιμότητα του οργανισμού.
Ο Daniel Goleman, Αμερικανός ψυχολόγος, συγγραφέας
και δημοσιογράφος, συνδιευθυντής της Κοινοπραξίας για την Έρευνα για τη
Συναισθηματική Νοημοσύνη σε Οργανισμούς του Πανεπιστημίου Rutgers, μελετητής
της συναισθηματικής νοημοσύνης, υποστηρίζει ότι η ενσυναίσθηση και η δέσμευση
στο κοινό καλό είναι βασικές ιδιότητες για την αποτελεσματική ηγεσία. Στελέχη
που δρουν αποκλειστικά με προσωπική στρατηγική συχνά υπονομεύουν αυτή τη
δυναμική, επηρεάζοντας αρνητικά τη συνεργασία αλλά τελικά και την ίδια τους την
πορεία και καριέρα. Στο best seller βιβλίο του, «Emotional Inteligence»,
αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η
έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης μπορεί να σαμποτάρει την καθαρή σκέψη και
ευφυία και να καταστρέψει καριέρες». Ο
ίδιος προσθέτει ότι οι συναισθηματικά ευφυείς άνθρωποι παρακινούνται από
εσωτερικούς στόχους και αξίες, πέρα από εξωτερικές ανταμοιβές όπως η φήμη, τα
χρήματα, η καταξίωση και η αναγνώριση. «Έχουν πάθος να εκπληρώσουν δικές τους
εσωτερικές ανάγκες και στόχους, αναζητούν εσωτερικές ανταμοιβές».
