Από τον Homo Economicus στον Homo Anicanus: To παράδοξο των νέων μεταρρυθμίσεων του Υπουργείου Παιδείας για τα μαθήματα οικονομίας

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό συμπέρασμα στο οποίο οδήγησε η οικονομική κρίση που διαλύει καθημερινά την Ελληνική Οικονομία και Κοινωνία, αφορά την γνώση και την αντίληψη που έχει ο Έλληνας πολίτης για τις οικονομικές έννοιες , την ορθολογική οικονομική συμπεριφορά και την δυνατότητα λήψης αποφάσεων στη διαχείριση των οικονομικών του.  Πιο συγκεκριμένα, αποδείχτηκε περίτρανα  ότι ο πολίτης δεν είναι εξοικειωμένος με τις οικονομικές έννοιες, δεν γνωρίζει τι σημαίνουν και πως επηρεάζονται απλά δημοσιονομικά μεγέθη, δεν αντιλαμβανόταν μέχρι πρόσφατα τι σημαίνει παίρνω δάνεια και θυσιάζω επενδύσεις για το μέλλον με άφθονη σημερινή κατανάλωση.

Έτσι ήταν αδύνατον να κατανοήσει απλές έννοιες όπως το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, την επίδραση της αποβιομηχάνισης της χώρας στην οικονομική μεγέθυνση, αλλά και σύγχρονους θεσμούς όπως το χρηματιστήριο, τα ομόλογα, τα CDs , την κερδοσκοπία..

Αποτέλεσμα της ελλιπούς εκπαίδευσης και εξοικείωσης με τα θέματα της οικονομίας ήταν να γίνει ο μέσος πολίτης έρμαιο της κρίσης του χρηματιστηρίου την περίοδο 1999-2003, του μεγάλου πάρτι των διακοπαδανείων (2004-2008)  και της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε από το 2009 μέχρι σήμερα. Παράλληλα ενώ απαιτείται ενίσχυση της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικής σκέψης, ώστε να αναπτυχθεί ένα νέο μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, μαθήματα επιχειρηματικότητας υπάρχουν μόνο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και στο παρελθόν όσο υπήρχαν συγχρηματοδοτούμενα Ευρωπαϊκά προγράμματα και στη δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση.

Σε μία εποχή λοιπόν που σε όλη την Ευρώπη δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική εκπαίδευση και την καλλιέργεια μιας ορθολογικής καταναλωτικής - παραγωγικής συμπεριφοράς, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, στην χώρα μας φαίνεται ότι θα συμβεί το αντίθετο.

Στην Ελλάδα της κρίσης, με τα χρόνια προβλήματα κακοδιοίκησης δημόσιων (και όχι μόνο) οργανισμών, το Υπουργείο Παιδείας κρίνει ως μη απαραίτητο το μάθημα των Αρχών Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων Υπηρεσιών στην Γ Λυκείου και συγχρόνως αντί να ενισχύσει τον οικονομικό εγγραματισμό των νέων, επί της ουσίας εξοστρακίζει τα μαθήματα Αρχών Οικονομίας από την Α και Β Λυκείου εμφανίζοντας ένα υβριδικό μάθημα που  περιλαμβάνει δίκαιο, θεσμούς , κοινωνιολογία και οικονομία.. Παράλληλα οι μαθητές που θα εξεταστούν για την εισαγωγή σε οικονομικές σχολές δεν θα δώσουν αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και επίσης μπορούν να μην δώσουν αρχές οικονομικής θεωρίας επιλέγοντας ιστορία..!!!!!.. Φανταστείτε πόσο θα δυσκολευτούν στα πρώτα έτη σπουδών στα οικονομικά πανεπιστημιακά τμήματα που θα εισαχθούν αφού δεν θα έχουν κάποιοι εξ αυτών βασικές γνώσεις οικονομίας.

Το improve not to prove

 ANΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ  (10/6/2013)

 http://www.parapolitika.gr/ArticleDetails/tabid/63/ArticleID/601526/To-improve-not-to-prove.aspx

Για πολλά χρόνια αποδεχόμασταν το "ιερό άβατο" του δημόσιου σχολείου..

Δεν ενδιέφερε κανένα εάν λειτουργούσε ή υπολειτουργούσε, εάν επιτύγχανε τους στόχους του ή όχι, (εάν είχε στόχους),  εάν οι υποδομές που παρείχε στους άμεσα επωφελούμενους δηλαδή τους μαθητές ήταν αντάξιες ενός κράτους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ενός τριτοκοσμικού κράτους της Αφρικής..  Εκπαιδευτική αξιολόγηση δεν υπήρχε παρά μόνο σε επιστημονικά άρθρα και συνέδρια, οι επιτυχίες στις πανελλήνιες εξετάσεις δεν γνωρίζαμε εάν πρέπει να πιστωθούν στο σχολείο ή στο καλό φροντιστήριο και όλα περνούσαν στη λήθη του χρόνου από τη στιγμή που το βλαστάρι της οικογένειας έμπαινε στο Πανεπιστήμιο.

Για να μην παρεξηγηθώ, δηλώνω εκ των προτέρων ότι πιστεύω στην εκπαιδευτική αξιολόγηση και είμαι απόλυτος στο ότι πρέπει να εφαρμοστεί σε όλη την ιεραρχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος από τον Υπουργό Παιδείας μέχρι τον νεοδιόριστο εκπαιδευτικό..

Όμως είμαι υποχρεωμένος να αναφέρω ορισμένες αλήθειες σχετικά με το λανθασμένο τρόπο που προβάλλεται η αξιολόγηση και πολύ περισσότερο με την μονοδιάστατη μεθοδολογία που πρόκειται να εφαρμοστεί στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.  Μία μεθοδολογία η οποία αγνοεί το συστημικό χαρακτήρα του σχολείου, δεν συνδέει την αξιολόγηση με τη διασφάλιση ποιότητας και απομονώνει τον εκπαιδευτικό και το έργο που προσφέρει, ως το μοναδικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας που θα πρέπει να αξιολογηθεί.

Σχετικά με τη λανθασμένη  χρήση της «Αξιολόγησης»

Ένας από τους πιο διαδεδομένους και ταυτόχρονα περιεκτικούς ορισμούς της αξιολόγησης είναι αυτός του Michael Scriven, ο οποίος και υιοθετείται στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου. Σύμφωνα με τον Scriven, αξιολόγηση είναι η διαδικασία προσδιορισμού της αξίας, της επιτυχίας και της σημαντικότητας ενός φαινομένου ή αντικειμένου (Scriven, 2007, 1). (στην περίπτωση μας το αντικείμενο  είναι ο εκπαιδευτικός οργανισμός και το φαινόμενο το εκπαιδευτικό έργο σε δύσκολους καιρούς.

Δεν αποτελεί τιμωρητική διαδικασία αλλά καθαρά βελτιωτική. Μάλιστα στην επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρεται η φράση «to improve not prove» (να βελτιώσεις όχι να αποδείξεις). Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να εφαρμόζεται μια διαδικασία που να στηρίζεται σε ένα αξιολογικό σύστημα που να ακολουθεί τις εξής προδιαγραφές:

1. αυτονομία και ανεξαρτησία των διαδικασιών για κάθε σχολείο, όσον αφορά τις διαδικασίες και τις μεθόδους αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και των δεικτών αποτίμησης του. Όχι ένα κεντρικά «φυτεμένο» σύστημα αξιολόγησης ίδιο για όλους, αλλά κάθε σχολείο να υποχρεωθεί να ορίσει το δικό του σύστημα αξιολόγησης.
2. συνεχής αυτοαξιολόγηση στη σχολική μονάδα από εσωτερική ομάδα η οποία συντάσσει και την αντίστοιχη έκθεση αξιολόγησης
3. περιοδική εξωτερική αξιολόγηση και επισκέψεις από μια ομάδα ισοτίμων, ειδικών εμπειρογνωμόνων που σίγουρα δεν είναι οι σχολικοί σύμβουλοι
4. δημοσίευση έκθεσης και αποτελεσμάτων του κάθε σχολείου, καθώς αν δεν κοινοποιηθούν τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής αξιολόγησης, δεν αξιοποιείται πλήρως ο ανατροφοδοτικός της ρόλος.
5. Δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Αξιολόγησης και Διασφάλισης Ποιότητας και όχι απλώς Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας όπως προωθεί το Ελληνικό Υπουργείο. Η διαφορά έγκειται στο ότι στην Ανεξάρτητη Αρχή ο πρόεδρος και το ΔΣ δεν διορίζεται από τον εκάστοτε Υπουργό και η δαπάνη συντήρησης της έρχεται από τα ίδια τα σχολεία. ‘Έτσι δεν υπάρχουν  εξαρτήσεις.

 Με άλλα λόγια και με τις ανωτέρω μεταβλητές,  η αξιολόγηση πραγματοποιείται για να εντοπιστούν τα δυνατά και αδύνατα σημεία ενός  εκπαιδευτικού οργανισμού, και να προταθούν βελτιώσεις σε τουλάχιστον έξι βασικά υποσυστήματα ενός εκπαιδευτικού οργανισμού που είναι τα εξής:

1. Εκπαιδευτικές Υποδομές και Πόροι του οργανισμού
2. Διεύθυνση – Οργάνωση και Διοίκηση
3. Εκπαιδευτικό Αποτέλεσμα /Επιτυχίες –Διακρίσεις
4. Εκπαιδευτικό Έργο –Εκπαιδευτικές Διαδικασίες
5. Κλίμα και σχέσεις στο σχολείο
6. Ανθρώπινο Δυναμικό – Καθηγητές –Διευθυντές –Διοικητικό Προσωπικό

Στο νομοθετικό πλαίσιο που προωθείται, αγνοούνται επιδεικτικά οι πέντε πρώτοι άξονες και η επικέντρωση γίνεται μόνο στον εκπαιδευτικό, ο οποίος έμμεσα καθίσταται υπεύθυνος για όλα τα παραπάνω. Αν λοιπόν για παράδειγμα εγώ ως καθηγητής δεν έχω υποδομές, εργαστήρια με σύγχρονο εξοπλισμό ή διαδραστικούς πίνακες, δεν θα χαρακτηριστώ καινοτόμος και ίσως βγω «ελλιπής» χωρίς να φταίω.. Επίσης εάν εντοπιστούν ανάγκες και υποδομών και πόρων, θέματα επιμόρφωσης και βελτίωσης του προσωπικού, και γενικά οτιδήποτε αφορά την βελτίωση της ζωής στο Ελληνικό Σχολείο, δεν υπάρχει καμία δέσμευση της ηγεσίας ότι θα τα πραγματοποιήσει. (ελέω μνημονίου). Έτσι το γεγονός ότι τα σχολεία ενώ προβλέπεται δεν έχουν Γραμματεία και οι καθηγητές ασκούν εκ περιτροπής και διοικητικό έργο, περνάει στα ψηλά γράμματα.

Μάλιστα ενώ προβλέπεται ότι ο «ελλιπής» εκπαιδευτικός χάνει το δικαίωμα προαγωγής για δύο έτη αλλά και την δυνατότητα μισθολογικής εξέλιξης, δεν φαίνεται πουθενά κάποιο ηθικό, κοινωνικό ή οικονομικό κίνητρο για τον «πολύ καλό» ή «εξαιρετικό εκπαιδευτικό»

Ποιος αξιολογεί τον αξιολογητή: